کد مطلب:35227 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا پيامبران، هر زمان كه بخواهند ميتوانند معجزه بياورند؟

خير. خداوند در غالب مواردي كه اعجاز پيامبران بازگو ميشود تذكر ميدهد كه معجزه آنان به اذن خداست. از آن جا كه «دعوت» انبيا به توحيد ربوبي است و «دعوي» آنان درباره رسالت و نبوّت خودشان است، اين دعوي بايد مطابق با آن دعوت باشد. آنها هرگز نميتوانند ادعايي داشته باشند كه با دعوتشان نسازد؛ دعوت همه انبيا به توحيد است. به اين معنا كه در عالم جز خدا، احدي مؤثر نيست؛ پس اگر ادعايشان اين باشد كه در آوردن معجزات مستقل هستند، اين «دعوي استقلال» با آن «دعوت به توحيد» سازگار نيست. پس اگر دعوي انبيا اين است كه ما پيغمبريم و معجزه ميآوريم، به اين معناست كه نبوّت ما عطيه خداست و معجزه ما نيز به اذن اوست.

نفس قوي و ملكوتي پيغمبر در مجراي فيض هستي قرار دارد و همان گونه كه نفس هر انساني با ولايت تكويني بر بدن خود مسلط است؛ رسول نيز به اذن خدا بر همه نظام هستي به مقدار شعاع ولايتش موثر است. انبيا گر چه نسبت به جهان هستي ولايت تكويني دارند، اما ولايت تكويني آنان مظهر ربوبيت حق و زير پوشش تدبير خداوند قدير است. آنها به اذن خدا معجزه ميآورند، چنانكه سلطه تكويني روح بر تن مظهر قدرت و ربوبيت حق است و هرگز ولايت روح بر بدن استقلالي نخواهد بود؛ زيرا هيچ موجودي در هيچ كاري مستقل نيست، مگر خداوند سبحان.

نبايد توقع داشت كه انبيا فعال مايشاء باشند. انبيا بر جهان سلطه تكويني دارند، همان طور كه نفس بر بدن سلطه تكويني دارد؛ ليكن، هم سلطه نفس بر بدن و هم سلطه انبيا بركاينات به اذن خداست و تا خداوند اذن ندهد، آنان قادر به انجام معجزه نخواهند بود؛ پس چنين نيست كه هر روز پيشنهاد اعجاز به انبيا داده شود و آنان نيز معجزهاي بياورند: «وَلَقَد اَرْسَلْنا رُسُلاً مّنْ قَبلِك وَ جَعَلنا لَهُم اَزواجاً وَ ذُرِّيَّةً وَ ما كانَ لِرَسُولٍ اَنْ يَأتِي بِايةٍ اِلاّ بِاِذنِ اللهِ لِكُّلِ اَجَلٍ كِتاب» رعد/38.

مضمون اين آيه، نهي تشريعي نيست تا پيامبران را از آوردن معجزه بدون اذن خدا نهي كند، بلكه مفاد آن، بيان عجز تكويني انبياست. يعني انبيا اين قدرت را ندارند كه بدون اذن خداوند اين كار را انجام دهند. هم اصل اعجاز و هم نحوه و خصوصيت آن به اذن و دستور الهي است.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 6 (سيرة پيامبران(ع) در قرآن)